عربستان در آخرالزمان
عربستان در آخرالزمان
گفت‌وگو با استاد مجتبی الساده 
جناب استاد مجتبی الساده، از عالمان محقق و نویسنده جهان اسلام و مقیم عربستان سعودی است که تا کنون کتب و مقالات ارزشمندی از ایشان حول موضوع مهدویت، نشانه های ظهور و مسائل مرتبط با آن به زیور طبع آراسته شده است. کتاب نادر «شش ماه پایانی» که تقویم حوادث شش ماه پایانی غیبت و معاصر ظهور امام مهدی (عج) در آن به تصور در آمده است و می توان آن را به لحاظ صورت و استناد، در زمره آثار بی نظیر یا کم نظیر در جهان اسلام به شمار آورد از آثار این استاد بزرگوار است.
متن ذیل گفتگویی است با ایشان در خصوص نقش سرزمین حجاز در آستانه ظهور حضرت ولی عصر (عج) که تقدیم می گردد:
حجاز و شبه جزیره عربستان چه جایگاهی در حوادث آخرالزّمان و دوران ظهور امام مهدی(علیه السلام) دارد؟
اهمیت جایگاه حجاز در این حوادث، به دلیل وجود اماکن مقدس اسلامی زیادی است که در این منطقه به چشم می‌خورد و از اینجاست که متوجه می‌شویم چرا آن منطقه به عنوان نقطه ی شروع نهضت امام مهدی(عج) و آغاز ظهور از مکه مکرمه انتخاب شده است. ایشان پس از آن به سوی مدینه ی منوره رهسپار می‌شوند و این به دو دلیل است:
الف) رساندن این پیام به تمام ملت‌های جهان؛ که امام دیدگاهی دینی و اهدافی اسلامی دارد و اسلام، (برترین) ایدئولوژی و قانون است و می‌خواهد این پیام را به مردم جهان برساند که او پیرو و تجدیدکننده دین جدش محمد رسول الله(صلی الله علیه و آله) است. همچنین هنگام ظهور مقدسشان، ویژگی‌های مکتب اندیشه‌ای ایشان روشن می‌شود و شعار «یا لثارات الحسین» ایشان، همه جا را فرا می‌گیرد.
ظهور از قلب جهان اسلام و از قبله مسلمانان آغاز می‌شود تا امام فرصت این را داشته باشد که پیام و رسالت و اهداف خود را به روشنی برای تمام مردم جهان، از همان آغاز حرکت خود بیان کند.
ب) استفاده از جایگاه والای کعبه نزد مسلمانان؛ هنگامی که آغاز حرکتی از مقدس‌ترین و پاک‌ترین نقطة جهان باشد، حرکت و جنبش و قیام ایشان مورد توجه و پیگیری پیاپی و خاصّ تمام مسلمانان قرار می‌گیرد زیرا مکه (قبله) جایگاه خاصی در میان مسلمانان جهان دارد. اینجاست که حداقل، مسلمانان سخنان و بیانات و خطبه‌های ایشان را می‌شنوند و در آن زمان، صدای امام و طرح‌ها و برنامه‌های ایشان به گوش تمام مسلمانان جهان می‌رسد.
تسلسل حوادثی که مقدمة ظهور در حجاز است، با آماده‌سازی شرایط و جوّ مناسب برای موفق ساختن جنبش امام خواهد بود. و از اینجا، مفهوم روایات شریفه‌ای که در مورد فراغ سیاسی و ضعف نظامی و امنیتی در منطقة حجاز پیش از ظهور سخن می‌گویند را در می‌یابیم. حوادث، در حجاز با مرگ حاکم «عبدالله» آغاز می‌شود. او آن‌گونه که در روایت ابوبصیر آمده، آخرین پادشاه حجاز خواهد بود. در روایت ابوبصیر آمده است: هر کس برای من مرگ عبدالله را تضمین کند، من (ظهور) قائم را برای او تضمین می‌کنم
با توجه به این موارد به این نتیجه می‌رسیم که این رهبر جهانی، بسیار نبوغ دارد و استراتژی قیام و حرکت ایشان هم موفقیت‌آمیز خواهد بود. حال اگر نقطه ی حرکت و قیام ایشان از شهر اسلامی دیگری بود یا از یک پایتخت سیاسی یک کشور، امام(عج) فرصت پیگیری دستگاه‌های اطلاع‌رسانی و سیاسی و مردمی از قیام خود را از دست می‌داد، به ویژه در روزهای آغازین ظهور، که هنوز قدرت ایشان به قوام نرسیده است و نیروها هنوز آن‌گونه که باید، سازماندهی نشده‌اند.
اوضاع سیاسی منطقه حجاز پیش از ظهور
جوّ عمومی حاکم نسبت به امام چگونه خواهد بود و چه برخوردی با امام خواهد داشت؟
تسلسل حوادثی که مقدمه ظهور در حجاز است، با آماده‌سازی شرایط و جوّ مناسب برای موفق ساختن جنبش امام خواهد بود. و از اینجا، مفهوم روایات شریفه‌ای که در مورد فراغ سیاسی و ضعف نظامی و امنیتی در منطقه ی حجاز پیش از ظهور سخن می‌گویند را در می‌یابیم. حوادث، در حجاز با مرگ حاکم «عبدالله» آغاز می‌شود. او آن‌گونه که در روایت ابوبصیر آمده، آخرین پادشاه حجاز خواهد بود. در روایت ابوبصیر آمده است: هر کس برای من مرگ عبدالله را تضمین کند، من (ظهور) قائم را برای او تضمین می‌کنم. «خاندان فلان» در مورد تعیین خلیفه ی بعدی دچار اختلاف نظر می‌شوند و اختلافات آنها تا زمان ظهور امام(عج) ادامه می‌یابد. در روایت ابوبصیر در این مورد آمده است: «امّا هنگامی که عبدالله بمیرد، مردم پس از او [برای خلیفه کردن شخصی] اتفاق نظر پیدا نمی‌کنند و این مسئله تا زمان [ظهور] مراد شما، إن‌شاءالله، پایان نمی‌پذیرد. پادشاهی سال‌ها می‌رود و [زمان پادشاهیِ] پادشاه ماه‌ها و روزها فرا می‌رسد». ابوبصیر گفت: عرض کردم: آیا این دوران به درازا می‌انجامد؟ امام فرمود، نه هرگز».
اختلافات پس از مرگ «حاکم عبدالله» تبدیل به درگیری‌های داخلی برای به دست آوردن قدرت و حکومت می‌شود و جنگ‌های داخلی میان فرزندان خانواده حاکم در می‌گیرد و آن‌گونه که در این روایت آمده: «از جمله نشانه‌های خروج، رویدادی است که میان حرمین روی می‌دهد». عرض کردم آن رویداد چیست؟ فرمود: «یک نابودی که میان حرمین خواهد بود و فلانی از فرزندان فلانی، پانزده رهبر و بزرگ را می‌کشد» یعنی میان حکومت حجاز ضعیف می‌شود و آن فراغ سیاسی و وضعیت امنیتی نابسامان پیش می‌آید.
با نبود قدرت و سلطه ی سیاسی و ضعف آن و مشغول شدن مقام‌ها و سردمداران به درگیری و جنگ برای به چنگ آوردن قدرت و مقام، گروه‌های ناصبی دشمن اهل بیت(علیهم السلام) فعال می‌شوند و از اینجاست که مفهوم روایاتی که در مورد پریشانی و نابسامانی که در میان حجّاج در منا، طیّ مراسم حجّ آن سال پیش می‌آید را می‌فهمیم تا آنجا که جمره ی عقبه به خون آغشته می‌شود. و آن به دلیل ادامه اختلاف حجازی‌ها برای به دست آوردن قدرت و مقام است.
علاوه بر جوّ امنیتی حاکم که دشمن شیعه است، بسیاری از شیعیان به زندان افکنده می‌شوند. این حوادث در بیست و پنجم ماه ذی الحجه با قتل فرستاده امام(علیه السلام) که همان «نفس زکیّه» است، در حرم مکّه میان رکن و مقام پایان می‌یابد.
مسئله بسیار مهم در حجاز در آن دوران (یعنی پیش از ظهور) این است که دیده‌های مسلمانان به سوی امام مهدی(عج) است و منتظر ظهور ایشان هستند. در آن زمان این خبر میان مردم منتشر می‌شود که ایشان در مدینه منوّره سکونت دارند و آغاز حرکتشان از مکه ی مکرّمه خواهد بود. در این مدت، امام به ارتباط برقرار کردن با یارانش در مدینه منورّه و سپس مکه ی مکرّمه می‌پرداد و نقش رهبری خود را تقریباً به طور کامل ایفا می‌کند و در آن شرایط بسیار حساس، بیانات خود را به پیروان و یارانش می‌رساند و به صورت مستقیم با یارانش در مناطق مختلف اسلامی (پس از ندای آسمانی و خروج سفیانی) ارتباط برقرار می‌کند. و آن پایان غیبت کبرا است.
ساکنان مکه و مدینه چه موضع‌گیری و عکس‌العملی نسبت به ظهور و نهضت ایشان خواهند داشت؟
به دلیل وجود فراغ سیاسی و درگیری‌های داخلی برای به چنگ آوردن قدرت در منطقه ی حجاز در زمان پیش از ظهور، نیروهای مخالف و دشمن اهل بیت(علیهم السلام) به دلیل نبود یک رقیب قدرتمند برای خود در منطقه، فعال می‌شوند. آنها با کمک بقایای نیروهای نظام حاکم دست به تحرکاتی می‌زنند. این تحرکات و کارهای آنها، بیانگر میزان دشمنی و کینه و نفرت آنها از امام و پیروانش است. از جمله آن اعمال و کارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- پس از ندای آسمانی در رمضان و خروج سفیانی در رجب، چند ماه پیش از ظهور، مۆمنان گروه‌گروه به سمت مکه رهسپار می‌شوند تا امام را یاری کنند. دشمنان نسبت به مۆمنان و یاران امام مشکوک می‌شوند و قصد نابودی آنها را می‌کنند و به توطئه‌چینی ضدّ آنها می‌پردازند. همچنین، روایت ابوبصیر به نقل از امام صادق(علیه السلام)(1) حاکی از آن است که در آن زمان بسیاری از مۆمنان دستگیر شده و به زندان افکنده می‌شوند.
2- بقایای نظام حاکم و گروه‌های تکفیری، جنایات سختی در مدینه ی منوره مرتکب می‌شوند. آنها یک جوان هاشمی را با خواهرش (محمد و خواهرش فاطمه) را به قتل می‌رسانند و آن دو را بر در مسجدالنبی(صلی الله علیه و آله) می‌آویزند و همه ی اینها برای نشان دادن کینه و دشمنی‌شان نسبت به پیروان و یاوران امام منتظر(عج) است.
3- در بیست و پنجم ماه ذی الحجة پیش از ظهور، در پانزده روز، امام یک مرد هاشمی را به نمایندگی از خود به مکه مکرمه می‌فرستد تا به آزمایش و نبض‌گیری شرایط آنجا و آماده‌سازی شرایط انقلاب مبارک بپردازد. فرستاده ی امام (محمد بن الحسن نفس زکیّه) وارد حرم مکه می‌شود و میان رکن و مقام می‌ایستد و به مردم حاضر در حرم مکه به صورت شفاهی، پیام امام(عج) را ابلاغ می‌کند. بقایای نیروهای نظام حاکم در حجاز دست به انجام یک جنایت می‌زند که دست کمی از جنایت قبلی ندارد. آنها فرستاده امام را فوراً در رکن و مقام در مسجد الحرام، در روزی حرام به قتل می‌رسانند.
با توجه به این حوادث در می‌یابیم که اهل حجاز در آن زمان خواهان ظهور امام نیستند و این مسئله از آن رهبر بزرگ پوشیده نیست. به همین دلیل است که ایشان با صراحت، در روایتی که از امام باقر(علیه السلام) نقل شده می‌فرماید: «ای مردم، اهل مکه مرا نمی‌خواهند، امّا من به سوی آنها فرستاده شده‌ام تا بر آنها اتمام حجت کنم، آن‌گونه که اشخاص همچون من شایسته است اتمام حجت کنند»
* یکی از نشانه‌های ظهور، وقوع برخی حوادث سیاسی است که در جهان اسلام روی می‌دهد و بر منطقه ی حجاز نیز تأثیر می‌گذارد. لطفاً اشاره‌ای به مهم‌ترین حوادث این زمان داشته باشید، آیا موردی از این نشانه‌ها روی داده و نشانه‌ای از آن وجود دارد یا نه؟
به طور کلی، امت اسلامی پیش از ظهور در شرایط ضعف سیاسی شدید به دلیل جنگ‌ها و فتنه‌ها و جنگ‌های داخلی و نیز دخالت نیروهای خارجی (رومی‌ها) به سر خواهد برد. در نتیجه، یک مجموعه جریان‌های سیاسی رقیب و درگیر با هم سربرمی‌آورند، مانند:
1- خروج سفیانی از شام (حتمی)؛ او یکی از مهم‌ترین دشمنان امام است که از جانب غرب حمایت می‌شود.
2- خروج یمانی از یمن (حتمی)؛ او از تأییدکنندگان و یاری دهندگان امام(عج) است.
3- خروج خراسانی از ایران؛ او از تأییدکنندگان و یاری دهندگان امام(عج) است.
در زمان کنونی، هنگامی که حوادث منطقة خاورمیانه را بررسی می‌کنیم و اوضاع سیاسی و نظامی آن را مورد مطالعه قرار می‌دهیم، درمی‌یابیم که نشانه‌های ظهور، کم‌کم شروع به روی دادن کرده‌اند و نشانه‌های آغازین پیدایش هسته ی نیروهای سیاسی مورد نظر در آن مدت، قابل مشاهده است. ما همچنین، نشانه‌های جریان‌های رقیب را که با حوادث ظهور و نشانه‌های آن در ارتباط هستند حس می‌کنیم
این سه قدرت، مرکز ثقل سیاسی و نظامی منطقه در آن زمان خواهند بود و با تحرکات و درگیری‌ها و هم‌پیمان‌های خود، جو و شرایط کلّی سیاسی منطقه، کمی پیش از ظهور را به وجود می‌آورند.
در زمان کنونی، هنگامی که حوادث منطقه ی خاورمیانه را بررسی می‌کنیم و اوضاع سیاسی و نظامی آن را مورد مطالعه قرار می‌دهیم، درمی‌یابیم که نشانه‌های ظهور، کم‌کم شروع به روی دادن کرده‌اند و نشانه‌های آغازین پیدایش هسته ی نیروهای سیاسی مورد نظر در آن مدت، قابل مشاهده است. ما همچنین، نشانه‌های جریان‌های رقیب را که با حوادث ظهور و نشانه‌های آن در ارتباط هستند حس می‌کنیم. از جمله ی آن نشانه‌ها:
جریان اوّل: یاران امام، که یمانی و خراسانی هستند. بسیاری از مۆمنان بر این باورند که حوادث کنونی یمن و جنگ با حوثی‌ها، نشانه‌های آغازین خروج یمانی است. همچنین دخالت حکومت عربستان در این جنگ و حمایت معنوی ایران از حوثی‌ها، آغاز ایجاد و فراهم آوردن جوّ مناسب برای حوادث در آینده است.
جریان دوم: دشمنان امام به رهبری سفیانی، هم‌پیمان یهودیان و غرب که کینه شدیدی نسبت به اهل بیت(علیهم السلام) و پیروانشان دارند. به همین دلیل، درمی‌یابیم پس از حوادث عراق (سقوط نظام صدام) یک هم‌پیمانی میان بعثی‌ها و تکفیری‌ها در منطقه، ضدّ شیعه وجود دارد و این خود شاهدی مبنی بر آغاز نشانه‌ها و آماده ساختن جوّ مناسب برای خروج سفیانی و پیدایش و رشد جریان او و روی دادن حوادث آینده، آن‌گونه که در روایات در مورد شام و عراق و حجاز آمده، است.
از اینجا درمی‌یابیم که این منطقه، میدان جنگ‌های متعدد و مهمی است و حوادث کنونی و اتفاقاتی که در حال حاضر در حال روی دادن است، خود مقدمه‌ای برای عدم استقرار سیاسی است که در روایات آمده است.
1- بشاره الاسلام، ص 210
منبع: موعود سال چهاردهم بهمن 1388 شماره 108
مترجم، سید شاهپور حسینی
ممنون از مطالبی که گذاشتی.
موفق باشی.